کاخ کلات آثاری تاریخی با داستانی جالب
سفر به مکان‌های جدید و دیدن آثار باستانی که تابه‌حال نمی‌شناختید یکی از لذت بخش‌ترین تفریحات است. همچنین دانستن دلیل ساخته‌شدن و ماهیت وجودی آن آثار باستانی نیز در این بین اهمیت زیادی دارد. یکی از آثار تاریخی زیبای ایران که کمتر به آن توجه شده است کاخ کلات است. این کاخ قدیمی و بسیار زیبا که ثبت آثار ملی ایران نیز رسیده ویژگی‌های تاریخی، معماری و فرهنگی زیادی دارد. در این مطلب همه چیز درباره کاخ کلات را می‌خوانیم.
کاخ خورشید یا کلات نادری
کاخ کلات که یادگاری نادرشاه است یکی از آثار تاریخی خاص ایران است که نام‌های زیادی از قبیل عمارت خورشید، کلات نادری، کلات مشهد و همان کاخ کلات دارد. این آثار تاریخی ۳۰۰ساله با بنای ۸۰۰ متری در وسط باغی با درختان قدیمی به وسعت ۲۲ هزار مترمربع قرار گرفته است. حدس زده می‌شود این کاخ برای نگهداری غنائم از هند آورده شده ساخته شده است. یکی از دلایل انتخاب این منطقه محاصره شدن آن توسط کوه‌ها است که همانند قلعه‌ای طبیعی عمل می‌کند. از طرفی زمانی که این کاخ ساخته شده دقیقا بعد از حمله نادرشاه افشار به هند است و در ساخت این کاخ معماران هندی نقش زیادی داشته‌اند. برای شناخت بیشتر هدف ساخته این کار به شناخت طبقات آن می‌پردازیم. این کاخ سه طبقه دارد که هر طبقه درگذشته و در زمان حال نیز کاربردی دارد که در ادامه کاربرد هر طبقه را توضیح می‌دهیم.
طبقات کاخ کلات
علاوه بر زمین کاخ کلات که بسیار وسیع است خود سازه آن نیز ابعاد بسیار بزرگی دارد و هر طبقه از این سازه مناسب برای کاری با طرح و شکل خاص خود ساخته شده است. در اصل در داخل این کاخ شما شاهد معماری و هنر ایرانی هستید. طبقات این کاخ عبارت‌اند از:
- زیرزمین کاخ نادری: این قسمت از کاخ دو بخش دارد. بخش اول دالان بزرگی است که چهار ستون اصلی بنا در آن قرار گرفته است. در بخش دوم اتاق‌ها و راهروهایی قرار دارد که حدس زده می‌شود جایگاه غنائم و یا محلی برای زندانی کردن افراد بوده است
- طبقه اول کاخ کلات: در این قسمت از کاخ تالاری هشت ضلعی قرار دارد که درون آن به سبک ایرانی طراحی شده است. در اطراف این تالار اتاق‌هایی نیز قرار دارد. سقف بلند در این تالار با کاشی‌های زیبا و نورگیر‌هایی در چهار سمت سقف آن به زیبایی آن افزوده است
- طبقه دوم عمارت خورشید: این طبقه که در استوانه نیز قرار دارد نیز دارای دو قسمت است. بخش اول داخل این قسمت است که همانند طبقه اول دارای تزئینات ایرانی بوده و هنر ایرانی در آن به‌کاررفته است. بخش دوم پله‌های کوچکی است که به سقف این بنا می‌رود
دلایل ساخت کاخ کلات
زمانی که به دلیل ساخت این بنا رجوع می‌کنید به چندین علت می‌رسید. یکی از علت‌های ساخت این کاخ به یکی از نام‌های این کاخ یعنی عمارت خورشید بر می‌گردد. خورشید در اسم این کاخ به یکی از همسران نادرشاه بر می‌گردد. دلیل دیگری که معمولا برای ساخت این کاخ می‌آورند، کاخ کلات را خزانه‌ای برای غنایمی که نادرشاه از هند آورده است قرار می‌دهد. اما تمام این علت‌ها حدس است و هیچ دلیل دقیقی برای ساخت این بنا ذکر نشده.
موقعیت کاخ کلات نادری
کاخ نادری باشکوه در ۱۶۰ کیلومتری مشهد در شهر کلات نادری قرار گرفته است. پیداکردن این کاخ در این شهر کار سختی نیست و کافی است که به خیابان اصلی این شهر بروید و این بنای تاریخی خاص را در مرکز شهر پیدا کنید.
زمان و چگونگی بازدید
برای بازدید از این مکان تاریخی باید مبلغی را به‌عنوان هزینه ورودی پرداخت کنید. از ساعت هشت صبح تا ساعت ۸ شب این مکان قابلیت بازدید دارد و اکثریت بازدیدکنندگان کاخ کلات نادری در فصل بهار به این سازه جالب می‌آیند. شاید با بسته بودن در ورودی این بنا ناامید بشوید اما به علت بازدیدکننده کم در اغلب فصل‌ها درها بسته هستند و باید از نگهبانان آنجا بخواهید تا در این باغ را برای بازدید باز کنند.
موزه‌ای در دل کاخ کلات
یکی دیگر از جذابیت‌های کاخ کلات نادری موزه‌ای است که در طبقه زیرزمین آن قرار گرفته و توسط میراث فرهنگی ساخته شده است. در این موزه مجسمه‌هایی درباره مناسبت‌های قدیمی و ابزار کار در قدیم قرار گرفته و به شما حس سفر در زمان را می‌دهد. همچنین این بازدید از این موزه هزینه اضافی در ندارد.
معماری کاخ کلات
معماری کاخ کلات به دو قسمت بیرون و داخلی تقسیم می‌شود. بخش بیرون این کاخ دارای هشت ضلع زیبا است که در هر ضلع طاق و طراحی خاصی وجود دارد. در تزئینات خارجی این قسمت کاخ از میوه‌ها و حیواناتی همانند آناناس و طوطی استفاده شده است که آن زمان در ایران وجود نداشته و نتیجه کار معماران هندی است. در وسط این کاخ استوانه‌ای بیرون‌زده که اطراف آن نیم ستون‌های زیادی قرار دارند که بالاترین قسمت هر نیم ستون کمی طرح دارد است. در وسط بین ستون‌ها یک ستون نصفه است که وظیفه تأمین نور داخل این بنا را دارد و در داخل بنا چهار پنجره نورگیر وجود دارد که اجازه ورود نور را از هر سمت به داخل این بنا را می‌دهد.
بخش داخلی عمارت خورشید
بخش داخلی کاخ کلات که از اتاق‌ها و ستون‌های زیادی ساخته شده است بر عکس بخش خارجی آن دارای معماری و هنر چشم‌نواز ایرانی می‌باشد. همچنین نمای داخل این کاخ که همانند گنبد طراحی شده است و کاشی‌هایی که تراش خورده‌اند تا ظاهر زیبایی به داخل این سازه بدهند بسیار زیبا هستند.
جاذبه‌ای زیبا اما مرموز در شهری اطراف کوه‌ها
کاخ کلات که یکی از کاخ‌های نادرشاه است در خراسان رضوی قرار گرفته و خاص بودن آن تنها به خود این سازه مربوط نیست. محل قرارگیری این کاخ که در بین دژی از کوه‌ها است که این آثار تاریخی را خاص‌تر کرده. همچنین فضای بزرگ سبز این کاخ، موزه در زیرزمین و معماری داخلی و خارجی کاخ کلات می‌تواند تجربه بسیار جالبی باشد. پس بازدید از کاخی که به دستور نادرشاه با کمک از تراشکارها و معمارهای هندی ساخته شده با دانستن موقعیت آن و بخش‌های مهم این کاخ کار آسانی است.
ارسال دیدگاه